सुनाखरी न्युज/ काठमाडौं –

अफिसको काम, घरायसी जिम्मेवारी, घरपरिवारमा कुनै समस्या, आर्थिक अभाव । दिनभरी के–के तनावबाट तनावबाट गुज्रनुपर्छ, त्यो थाहा हुँदैन । तपाईंलाई असाध्यै धेरै थकाई लागेको पनि हुनसक्छ । यसो हुँदा स–सानो कुरामा तपाईंलाई रिससमेत उठ्ला, इरिटेशन पनि होला ।

 

यसैबीच गुलियो, नुनिलो वा चिल्लो खानेकुरा खान असाध्यै मन लाग्ला । भारतकी डायटिशियन कञ्चन पटवर्धनका अनुसार यस्तो अवस्थामा बुस्टर फुडहरु खानुहोस् । यसले तपाईंको मूड छिट्टै ठिक गर्नेछ र तपाईंको तौल पनि बढ्न दिँदैन । डायटिशियन कञ्चन पटवर्धनका अनुसार हाम्रो मस्तिष्कमा डोपामाइन र सेरोटोनिन नामक हर्मोन उत्सर्जन हुन्छ, जसको मूडसँग गहिरो सम्बन्ध हुन्छ ।

 

डाक्टरहरूले यसलाई ‘फिल गुड हर्मोन’ भनेका छन् । ‘फिल गुड हर्मोन’ ले व्यक्तिको मुड, भोक, निद्रा, सिकाउने प्रवृत्ति र स्मरणसँग सम्बन्धित कार्यहरू नियन्त्रण गर्छ ।  यदि यी हर्मोन शरीरमा कम उत्पादित हुन्छ भने हामी थकित, उदास र निराश महसुस गर्छौं । कसैले बोल्दासमेत रिस उठ्छ । राम्ररी सुत्न पनि सक्दैनौँ । यदि यी हर्मोन शरीरमा ठीक मात्रामा निष्कासन हुन्छन् भने हामी खुसी र ताजा रहन्छौँ ।

 

डा. कञ्चन पटवर्धनले मिठाई, नुनिलो र चिल्लो खानेकुरा धेरै खान मन लाग्छ भने यतिबेला चकलेट, निम्की, समोसा, पिज्जा, बर्गर, स्यान्डविचलगायतका खानेकुरा कुनै पनि हालतमा नखानुहोस् । यी चिज खाँदा शरीरमा जति तीब्र गतिमा फिल गुड हर्मोन बन्छन्, त्यति नै तीब्र गतिमा स्लो पनि हुने गर्छ ।

राम्रो महसुस गर्न के खाने ?

मुड बुस्ट गर्न र फिल-गुड हर्मोनको स्तर बढाउन भिटामिन र खनिजहरूले भरपूर खानाहरू खानुहोस् । यसका लागि ओखर, बदाम, काजु र किसमिस खानुहोस् । पालुङ्गो र मेथीको सागजस्ता हरियो पत्तादार तरकरी । केरा, नरिवललगायत फाइबरयुक्त मौसमी फलफूल खानुहोस् ।

 

ओट्स, दही, शख्खरखण्ड, साल्मन माछा, केसर, आलस र डार्क चकलेट खान सक्नुहुन्छ । यसबाहेक ग्रिन टी र जायफल घोटेर दुधमा मिसाएर पिउनुहोस् । यी सबै खाद्य पदार्थले तपाईंको मुड बुस्ट गर्नेछ । साथै, मोटोपना पनि बढ्न दिँदैन ।

कार्बोहाइड्रेट पनि उपयोगी छन्

कार्बोहाइड्रेटले शरीरमा फिल-गुड हार्मोनको स्तर बढाउन पनि मद्दत गर्छ । त्यहाँ दुई प्रकारका कार्बोहाइड्रेटहरू छन् – एक साधारण कार्बोहाइड्रेट र अर्को जटिल कार्बोहाइड्रेट । फिल-गुड हार्मोन बढाउनको लागि, सामान्य कार्बोहाइड्रेट कम र जटिल कार्बोहाइड्रेट बढी सेवन गर्नुहोस् । भात, रोटी र पास्तालाई साधारण कार्बोहाइड्रेटको श्रेणीमा समावेश गरिएको छ, जबकि जटिल कार्बोहाइड्रेटमा ब्राउन राइस, होल ग्रेन ब्रेड, होल ग्रेन पास्ता आदि समावेश छन् ।

व्यायाम धेरै महत्त्वपूर्ण छ

मूड बुस्ट गर्नका लागि नियमित व्यायाम आवश्यक छ । आफ्नो क्षमता र समय अनुसार नृत्य, योग-प्राणायाम, दौड, छिटो हिँड्ने, पौडी खेल्ने, साइकल चलाउने आदि गर्न सकिन्छ । व्यायामले शरीरमा डोपामाइन र सेरोटोनिन बढाउन मद्दत गर्छ ।

घाम पनि फाइदाजनक छ

फिल गुड हर्मोन बढाउनका लागि हरेक बिहान केही समय घाममा बस्नु पनि फाइदाजनक हुन्छ । एजेन्सी