सुनाखरी न्युज/ काठमाडौं ।
रोगको रोकथाम र उपचारका लागि नेपालमा प्राचीन कालदेखि नै  आयुर्वेद उपचार विधि प्रयोग हुँदै आएको छ । हजारौँ वर्षदेखि प्राकृतिक औषधि र जडीबुटीबाट आयुर्वेदिक उपचार हुँदै आएको छ । कतिपयले यसलाई परम्परागत चिकित्साको दृष्टिकोणबाट हेर्छन् भने कतिपयले यसलाई विज्ञानसँग जोडेर पनि हेर्छन् । आयुर्वेदिक उपचारका सम्बन्धमा यसको कुनै साइड इफेक्ट नहुने बताइन्छ । यही कारणले गर्दा हजारौँ वर्षदेखि मानिसहरूले यसलाई प्रयोग गर्दै आएका छन् । तर के आयुर्वेदिक औषधिको कुनै साइड इफेक्ट हुँदैन भन्ने कुरा साँचो हो रु यसबारे मानिसहरू प्रायः अन्योलमा हुन्छन् ।

आयुर्वेदमा भनिएको छ – शरीरमा वात, पित्त र कफ दोषको सन्तुलन कायम गर्नाले रोगको सिकार भइँदैन । आयुर्वेदिक उपचारमा पनि यी कुराहरूमा ध्यान दिइन्छ । आयुर्वेद भनेको औषधिको रूपमा जडीबुटी र प्राकृतिक चीजहरू प्रयोग गरेर शरीरलाई रोगहरूबाट बचाउने विधि हो । भारतका आरोग्य स्वास्थ्य केन्द्रका आयुर्वेदिक डा। एसके पाण्डे भन्छन्, ‘आयुर्वेदमा शरीरबाट रोग हटाउन मात्र नभई शरीरलाई रोगबाट बचाउन पनि उपचार विधि प्रयोग गरिन्छ । यस विधिमा मन, शरीर र आत्मालाई स्वस्थ राख्न, जडीबुटी र प्राकृतिक औषधिको सेवनको सल्लाह दिइन्छ । सामान्यतया आयुर्वेदिक उपचार वा आयुर्वेदिक औषधिको सेवन शरीरका लागि सुरक्षित मानिन्छ तर चिकित्सकको सल्लाहबिना यसको प्रयोग गम्भीर हुनसक्छ ।’

कतिपय आयुर्वेदिक औषधिहरू धेरै नरम हुन्छन् र यिनीहरूको प्रयोगले व्यक्तिलाई हानी गर्ने खतरा कम हुन्छ । तर कडा डोजको औषधि गलत तरिकाले सेवन गर्दा तपाईंलाई गम्भीर हानी हुनसक्छ ।

आयुर्वेदिक औषधि आफैँ सेवन गर्नु वा यसको उच्च मात्रा शरीरका लागि निकै गम्भीर हुन सक्छ । यसै कारण तपाईंले धेरै गम्भीर समस्याहरूको सामना गर्नुपर्ने हुनसक्छ । आयुर्वेदिक औषधिको कारण तपाईंलाई पेट दुख्ने, पखाला लाग्ने, वाकवाकी लाग्ने जस्ता समस्या पनि हुन सक्छ । तर आयुर्वेदिक औषधिको प्रयोगमा कुनै हानि हुँदैन भन्ने धेरै सुन्ने गरिन्छ । तर आयुर्वेदिक औषधि सेवन गर्दा हानि हुँदैन भन्नु गलत हुनेछ ।

आयुर्वेदिक औषधि सन्तुलित र उचित मात्रामा सेवन गर्दा हानिकारक हुँदैन । आयुर्वेदमा औषधि सेवनका धेरै नियम छन्, यी नियम अनुसार औषधि सेवन नगर्दा विभिन्न हानि हुन सक्छ । आयुर्वेदिक औषधि सेवन गर्नुअघि आयुर्वेदिक चिकित्सक वा वैद्यको सल्लाह पक्कै लिनुहोस् । यसो गर्नाले साइड इफेक्टबाट जोगिन सकिन्छ ।
एजेन्सी