सुनाखरी न्युज/ काठमाडौं । एस्ट्रोनोभा फाउन्डेसन नेपालको आयोजनामा हेटौंडामा पहितुलो पटक “हेटौंडा ईन्जिनियर्स मिटअप #१ २०८०” सम्पन्न भएको छ। स्टुडेन्ट डे को अवसर पारेर गरिएको सो भेलामा इन्जिनियरिङतर्फ सिभिल , इलेक्ट्रोनिक्स, इलेक्ट्रिक, मेकानिकल, सूचना प्रविधि, कम्प्युटर, आइटी सेक्युरिटी, इन्ड्रस्टियल, केमिकल, अटोमोबाइल आदि क्षेत्रका साथै विज्ञान प्रविधिका अन्य क्षेत्रमा बि.टेक, फरेस्ट्री, कृषि, एक्चुरिएल साईन्स, आर्किटेक्ट, मेडिकल साईन्स लगाएतका विभिन्न क्षेत्रमा स्नातक पास भईसक्नुभएका तथा पढ्दै गर्नुभएका ६०+ विद्यार्थी युवाशक्तिहरूको सहभागिता रहेको थियो ।

एस्ट्रोनोभा फाउण्डेशन नेपालका अध्यक्ष किशन बास्तोलाको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा संस्थाका महासचिव चिरञ्जीवी लामिछाने, कोषाध्यक्ष आयुष बस्नेत, बोर्ड सदस्य अनुज अधिकारी तथा इन्जिनियर लिलानाथ घिमिरेले संस्थाको भिजन, मिसन र लक्षहरूको साथ साथै आफुहरूले हाल गरिरहेका ईनोभेटिभ प्रोकेक्टजरू र भैरहेका कामका प्रगती विवरण आदि जानकारिहरू प्रदान गरिएको थियो । उक्त सन्दर्भमा फाउन्डेसनका संस्थापक अध्यक्ष बास्तोलाले विज्ञान, सुचना प्रविधी ,नवप्रवर्तन, उधमशीलता जस्ता कुराहरुमा कसरी बालबालिकाहरुलाई विध्यालयस्तर देखि नै अग्रसर गराउदै उनिहरुमा दिर्घकालिन सोच, वैज्ञानिक सोच संस्कृति, नविनतम विचारधाराको सँस्कृती विकास गराई हेटाैडालाई विज्ञान, प्रविधी,नवप्रवर्तनशीलता, उधमशीलता तथा शैक्षिक र पर्यटनका हिसाबले देशकै नमुना सहरका रुपमा विकास गराउन सकिन्छ भन्ने कुरामा राय प्रस्तुत गर्दै यसका फिजिकल, डिजिटल र पेडागोजिकल पक्षको समिश्रण सहितको समाधानका माेडेल समेत प्रस्तुत गर्नुभएको थियो ।

भेटघाटमा हेटौंडालाई IT Hub को रुपमा विकास गराउन कसरी अगाडि बढ्न सकिन्छ भन्ने विषयमा विचार विमर्श गर्दै फाउन्डेसनको पहिलो लक्ष अन्तर्गत प्रस्तावित Creativity and Innovation Workshop Laboratory(AFN Tinkering Lab) को बारेमा र यस्ले कसरी आफ्नो कामकारबाही र आउने दिनहरूमा यस प्रयोगशाला मार्फत समाजमा पार्ने सकारात्मक प्रभाव तथा चुनौतीको विषयमा समेत छलफल गर्नुभएको थियो। विभिन्न विद्यालय तथा कलेजका विद्यार्थीहरूलाई आफुमा भएको प्रतिभा एक्सप्लोर(explore) गर्न मिल्ने वातावरण, उनिहरूको रुचि अनुसारका ईनोभेटिभ प्रोटोटाईपहरू बनाउन मिल्ने आइओटी ल्याब, जुनसुकै उमेर समुहका विद्यार्थीहरूले कुनै विषयबस्तुमाती अनुसन्धानको लागि साथ सहयोग, अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रतिभा प्रस्फुटन अवसर, नयाँकुरा सिक्छु भन्नेहरूकोलागी विभिन्न विद्यामा ईन्टर्नशिपको ब्यबस्था, ९ वर्ष माथिका विद्यार्थीहरूलाई कोडिङ प्रोग्रामिङ ल्याङ्वेजको ब्यबस्था, वेदिक गणित तालिम, नयाँ खालका बिजनेस आईडियामा लगानि साथै विज्ञान, सुचना प्रबिधी, ईन्जिनियरिङ, कला, गणित आदि क्षेत्रमा निरन्तर रुपमा कार्यशाला, प्रशिक्षण, प्यानल डिस्कसन, ग्रुप डिस्कसन आदि निरन्तर हुने उक्त प्रयोगशालालाई जुनियर रिसर्च ल्याब, मेकर्स प्लेस, सफ्टवेयर प्रोडक्सन हाउस, अ प्लेस फर बिउटिफुल माईन्ड आदि नामले समेत बोलाउन सकिने कुराको जानकारी प्रस्तुत गरिएको थियो ।

यसका साथै मध्यकालिन र दिर्घकालिन लक्ष्यहरूको बारेमा बताउदै सयौं विद्यार्थी एउटै मक्सतका साथ एउटै प्लेटफर्म मार्फत जो जहाँ रहेरपनी सहकार्यमा अघि बढ्न सकिने र त्यस्कालागी प्रगतिशिल सोच राख्ने ईच्छुक सबै विद्यार्थी अट्न सक्ने र जोड्न सकिने डिजिटल प्लेटफर्म निर्माण भैरहेको र त्यस्मा ईन्जिनियरिङ लगाएत सबै क्षेत्रका विद्यार्थी आवश्यक हुने कुरा समेत जानकारी दिईएको थियो । विद्यार्थीहरूले विद्यालय र विश्वविद्यालयबाट प्राप्त गरेका सीप(Skill Set) र श्रमबजारले मागेको जनशक्ति(required manpower) बिचको खाडलमा पुलको काम गर्न, समयानुकूल दक्ष जनशक्तिको उत्पादन गर्न विद्यालयस्तर बाटै विद्यार्थीहरूमा फरक सोच संस्कृतिको विकास गर्नु पर्छ भन्ने उद्देश्यका साथ स्थापित नेपाल सरकारको कम्पनी रजिस्ट्रारको कार्यलय त्रीपुरेश्वरमा दर्ता भएको मुनाफा वितरण नगर्ने सामाजिक संस्था मार्फत हेटौंडा उपमहानगरपालिका भित्र अध्ययन गर्ने हजारौं विद्यार्थीलाई प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने, सयौं विद्यार्थीलाई रोजगारिको अवसर सृजना गर्ने, विद्यालय तथा कलेजहरूलाई सहयोग पुर्याउने र आगामी पुस्ताकोलागी विज्ञान, सुचना-प्रबिधि, नवप्रवर्तन, अनुसन्धान र उद्यमशीलताको क्षेत्रमा विद्यालय/ कलेज अध्ययनरत दरिलो आधार निर्माण गर्ने, एक विद्यार्थी- एक सीप तथा पढ्दै-सीप सिक्दै-कमाउदै कार्यक्रम सन्चालन गर्ने, पढ्दै गर्दा कुनै ब्यबसाय गर्न चाहने विद्यार्थीहरूलाई आईडिया र टिम लिएर आय लगानी गर्ने र साथ साथमा उनिहरूको पढाइ थप राम्रो बनाउने साथै शैक्षिक पर्यटनको क्षेत्रमा काम गर्ने यस संस्थाको प्रबन्धपत्रमा उल्लेखित मुख्य उद्देश्यहरू रहेको समेत सम्पुर्ण ईन्टेलिजेन्ट युवाशक्तिमाझ सार्वजनिक गर्नुभएको थियो ।

छलफलकाे अन्त्यमा सम्पूर्ण ईन्जिनियरहरु तथा उपस्थित सबैले संस्थाको उद्देश्य असाध्यै राम्रो रहेको, देशमै केही गर्छु भन्ने युवाहरूको ब्रेनलाई यहीँ काम गर्ने वातावरण बनाउनु पर्ने र आउने पुस्ताको लागि फरक आधारशिला निर्माण गर्ने कुरामा सहमति जनाउदै हेटौंडामा यस प्रयोगशालालाई देशकै नमुना बनाएर सिङ्गो देशमा फैलाउन पर्नेमा जोड दिदै यस कार्यमा आउदाे दिनहरुमा आफुहरुले सक्दाे सहयोग गर्ने ऐक्यवद्धता जनाउनुका साथै आगामी दिनमा यसै संस्था मार्फत आफुहरूले विश्वविद्यालय मार्फत आर्जन गरेका ज्ञानलाई विभिन्न कार्यक्रमहरू द्वारा विभिन्न तहका विद्यार्थीहरूमाझ लैजान सहयोग गर्ने समेत बचनबद्दता गर्नुभएको छ । फाउन्डेशनले आफ्नो उद्देश्य अनुरुप वैज्ञानिक एवम् प्रविधिमय वातावरणका निम्ति रोबटिक्स एण्ड अटोमेसन, आर्टिफिसिएल इन्टेलिजेन्स, फ्युचर टेक्नोलोजी, ड्रोन टेक्नोलोजि, रकेट एण्ड एभिएसन, वेदिक गणित, एष्ट्रोनोमी केन्द्रित कार्यशाला गर्दै आएको छ । यसअघि विद्यार्थीहरूलाई फिजिक्स, फिजिक्स इन एक्सन, म्याथ इन एक्सन, चन्द्रमा अवलोकन, नोबेल विजेता वैज्ञानिकहरूले हस्ताक्षर गरेको टेलिस्कोपबाट सोलार अवलोकन, ब्ल्याक होल, बिग ब्याङ थेउरी, थेउरी अफ रिलेटिभिटी, (स्पेशल/जनरल) को बारेमा चर्चा परिचर्चा फरक फरक ठाउँमा लगेर खुला आकास मुनि कक्षाहरू मार्फत गरिएको थियो।

त्यस्तै इन्बेडेड सिस्टम तथा रोबोटिक्स अन्तर्गत सी प्रोग्रामिङ ल्याङ्ग्वेज, अटो ट्राफिक लाइट सिस्टम, भूकम्प मापन सिस्टम, होम अटोमेसन सिस्टम, वेस्ट म्यानेजमेन्ट सिस्टम (स्मार्ट डस्टबिन), ड्रोन, रकेट साईन्स, एभिएसन लगायतको विषयमा पनि विद्यार्थीहरुलाई प्रशिक्षण तथा कार्यशाला दिदै आईरहेको फाउण्डेशनले जनाएको छ । फ्युचर टेक्नोलोजीतर्फ आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स, क्लाउड कम्प्युटिङ, साइबर सेक्युरिटी, अगमेन्टेड रियालिटी, भर्चुअल रियालिटी र डेटा सेक्युरिटी लगायतको विषयमा प्रशिक्षण दिइँदै आएको पनि फाउण्डेशनले जनाएको छ ।