डिल्लीराम शर्मा संग्रौला/ मस्को ।
नेपालका अन्तर्राष्ट्रिय बहुभाषिक कवि सन्तोषकुमार पोखरेललाई रुसको अन्तर्राष्ट्रिय लेखक संघ र जोलोटो पेरोबाट उच्च प्रतिष्ठित अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कारबाट सम्मानित गरिएको छ। पोखरेललाई विश्व साहित्य र रुसी साहित्य तथा संस्कृतिमा अतुलनीय योगदान दिएको भन्दै सोभियत संघको अन्तर्राष्ट्रिय लेखक संघको ९०औँ वार्षिकोत्सवमा म्याक्सिम गोर्की अवार्ड र १०० वर्षे सोभियत संघ पुरस्कार प्रदान गरिएको हो। अवार्ड समारोहमा उहाँको द्रुत रूसी कविता र वाचनको लागि अघिल्लो निर्णय अनुसार उहाँलाई जोलोटो पेरो ९रुसी गोल्ड फेदर अफ रसिया० अवार्ड २०२४ प्रदान गरिएको थियो।

नेपालका कवि सन्तोषकुमार पोखरेल अहिले रुसको ‘सुनको प्वाँख’, ‘विश्वकवि’ र ‘विश्वका स्वर्ण लेखक’ हुनुहुन्छ। पोखरेललाई यी उपाधिहरू एन्टोन चेखभको ‘अटम’ र विश्वका १० देशहरूले दिएका हुन्। सन्तोषकुमार पोखरेल नेपालको इतिहासमा पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय बहुभाषिक कवि हुनुहुन्छ जसले बहुभाषिक र विश्व कवितामा योगदान दिनु भएको छ। दक्षिणपूर्व एशियाबाट यो क्षमताका पहिलो व्यक्ति भएर उहाँले विश्व शान्ति र साहित्यमा आफ्नो अतुलनीय योगदानको माध्यमबाट यस सुन्दर हिमाली राष्ट्रलाई गौरवान्वित गराउनु भएको छ।

हामी खुसी छौं कि हाम्रा बहुभाषी कवि सन्तोष कुमार पोखरेलले पुनः एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय साहित्यिक मञ्चहरूमा सक्रिय सहभागिता जनाएर आफ्नो शान्ति अभियानमा एक आन्दोलन सुरु गर्नुभएको छ। उहाँलाई रूसको गोल्ड फेदर अवार्ड प्रदान गरिएको छ, जसमा गोल्ड फेदर अफ रूस उपाधि अंकित प्रमाणपत्र (प्रमाणपत्र नं. २८८) पनि समावेश छ। उहाँलाई यो सम्मान उहाँको उत्कृष्ट रुसी कविता ”रूसको सुन्दरता” को लागि प्रदान गरिएको हो। मस्कोमा विशेष समारोहको क्रममा उहाँको कोटमा २२ क्यारेट सुनको प्वाँख पिन गरिएको थियो, जसको अघि उहाँलाई सोभियत लेखक संघद्वारा म्याक्सिम गोर्की पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो।

सन्तोष कुमार पोखरेलले नेपाललाई विश्वभर चिनाउनुभएको छ। उहाँका कविता ३९ वटा भाषामा अनुवाद भइसकेका छन्, जसले उहाँको रचनालाई संसारभर पुर्‍याएको छ। उहाँको लेखनले नेपालको साहित्यलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ।

गत दुई महिनादेखि, उहाँ रूसमा रहँदै शान्तिको सन्देश फैलाउँदै आफ्नो कविताहरू लेख्दै हुनुहुन्छ। कालिनिनग्रादको सुन्दरतालाई एक महिनासम्म आत्मसात् गर्दै, उहाँले मस्कोको ऊर्जा अनुभव गर्नुभयो। दागेस्तान लेखक संघको निमन्त्रणा अनुसार उहाँले रूस लेखक संघका प्रमुख कार्यकारीहरूसँग तीन(दिन लामो साहित्यिक कार्यक्रममा भाग लिनुभयो। वहाँ, उहाँले रुसी कवि रसूल गम्जाटोवको प्रसिद्ध कविता ८”झुराबली”८लाई अंग्रेजी र नेपालीमा अनुवाद गरेर साहित्यको पुल निर्माण गर्नुभयो। दागेस्तानका कविहरूमा उहाँको नाम अब स्नेहपूर्वक उच्चारण गरिन्छ।

हालै मस्कोको केन्द्रमा अवस्थित टिब्लिसी रेस्टुरेन्टमा आयोजित एक कन्सर्ट र पुस्तक विमोचन कार्यक्रममा उहाँले रुसी भाषामा दिनुभएको भाषणले जर्जिया र चेचेन्याका साहित्यिक समुदायहरूसँगको सम्बन्धलाई थप गाढा बनायो। उहाँको शान्तिको सन्देशले रूसको हावा र माटोमा पनि नयाँ जीवनको सास फुक्यो।
संग्रहित भावनाहरूको सुन्दर प्रतिविम्ब ओत्राजेनी, ३१० पृष्ठको काव्य संग्रह हो, जसमा ३० जना प्रतिष्ठित कविहरूका गम्भीर कविताहरू छन्। यस संग्रहमा सन्तोष पोखरेलका १२ कविता पनि समावेश छन्, जुन रुसी कविहरूले अत्यन्त सम्मानका साथ अनुवाद गरेका हुन्। पुस्तकको हार्डकभरले झल्काउने सौन्दर्य काव्यको गहिराइलाई प्रमाणित गर्छ।

हामी शान्तिका दूत सन्तोष पोखरेललाई अझ धेरै सफलताको शुभकामना दिन्छौं।